Het Apeldoorns Stadskookboek is niet voor niets dik genoemd, het is een ruim 4 centimeter dikke stadsbijbel. Dit boek is het derde en laatste in de reeks van kookboeken uitgebracht door Blauwdruk en de gemeente Apeldoorn. Het beschrijft de ruimtelijke kwaliteiten van de stad – de ingrediënten – en geeft recepten in de vorm van tips voor onderhoud, aanpassing en vernieuwing welke passen in de ruimtelijke structuur. Wat kun je doen of beter laten als je een huis opknapt, tuin aanlegt, straat herinricht of nieuw buurtje bouwt? Een kookboek vol met ingrediënten – de kenmerken van elk woongebied – en recepten hoe deze ingrediënten het beste zijn toe te passen.
De kookboekenreeks is een interessant fenomeen, het speelt in op de trend dat de samenleving meer aan het roer staat en de overheid stappen terug doet. De bewoner wordt uitgedaagd om zelf aan de slag te gaan. Het groot landschapskookboek (2011), door Buro Harro en het Gelders Genootschap is de eerste in de reeks en is lovend ontvangen. In 2012 is het kleine dorpenkookboek uit de hand van gemeente Apeldoorn uitgegeven en nu is het tijd om de stad in te gaan. In dit Stadskookboek wordt de stad Apeldoorn onder de loep genomen en advies en inspiratie gegeven aan bewoners, architecten, projectontwikkelaars of gemeentelijke diensten om met elkaar het karakter van Apeldoorn uit te bouwen.
Het boek begint met de historie van de ‘buitenstad’, Apeldoorn is altijd een groene stad geweest. Wat ooit een klein dorpje bij Paleis het Loo was is nu uitgegroeid tot een dynamische grote stad aan de Veluwerand. Onder titels als ‘ Een groene stad is een gelukkige stad’ en ‘Een mooie stad verdient meer geld’ wordt verteld hoe Apeldoorn hier mee omgaat. Alle groeispurten en wisselende perspectieven op de stad worden toegelicht in kaart en beeld, zo krijg je een snelle indruk van de ontwikkeling van de stad.
Na deze inleiding komt het doel van het boek in beeld, er is behoefte aan structuur, waarin de bewoner zijn eigen toevoeging mag doen. Hoe houdt Apeldoorn met de enorme variatie in zijn buurten toch structuur in zijn stad? Wat is eigenlijk het stadsbeeld, waar wil de stad heen? De oplossing ligt voor de gemeente in het benadrukken en versterken van de ingrediënten van de stad. De basis ingrediënten worden eenvoudig toegelicht en bestaan o.a. uit: iedereen heeft een tuin, lange lijnen, beken en sprengen, contrasten en stadsranden. Het zijn de ruimtelijke kenmerken van de stad, of het allemaal kwaliteiten zijn wordt in het midden gelaten. Het belangrijkste is hoe je met deze kenmerken omgaat en ze op een goede manier toe kan passen.
De gebiedsrecepten zoomen in op de stad, welke in drie delen wordt verdeeld. Met heldere schetsjes, mooie afbeeldingen en details wordt ieder deel goed beschreven. Duidelijk wordt verteld wat de achterliggende gedachte van de ontwikkeling was en wat nu kenmerkend is. Ieder hoofdstuk is voorzien van tips hoe om te gaan met de stedelijke structuur. Het is onderverdeeld in drie delen, de eerste is hoog en droog, welke de groene en oudere buurten beschrijft in al zijn verscheidenheid aan bouwstijlen. Het tweede deel gaat over de grote uitleg, met de grote strakke uitbreidingen van na de Tweede Wereldoorlog, de bloemkoolwijken en nu de Vinex wijken. Het is een prachtige gedetailleerde beschrijving en verbeelding van alle stedenbouwkundige concepten door de tijd heen. Het laatste deel gaat in op de binnenstad, de Kanaalzone en een oud fabriekscomplex. Dit is misschien wel het spannendste gebied, waar historisch en modern samenkomen, groot en klein is gemixt en waar er altijd beweging is.
Het laatste deel zijn de huis-tuin en keuken-recepten, praktische tips voor als je gaat verbouwen of je tuin gaat aanpakken. Een beknopte lijst met tips waar je buurt van opknapt. Van aanbouw en dakkappellen tot erfafscheidingen en bedrijfskavels , het zijn geen architectonische hoogstandjes, maar nuttige en eenvoudige tips. Geen innovatieve oplossingen, maar haalbare en realistische ideeën, voor iedereen werkend.
Het boek is toegankelijk geschreven en leest prettig, het werkt als een kookboek, niet van voor naar achter lezen, maar bladerend voor inspiratie of tips. Afgewisseld met prachtige foto’s, intermezzo’s en interviews over de stad, de ontwikkelingen en haar mensen, welke meer achtergrond-informatie geven. Met de voorgaande kookboeken erbij is het gehele grondgebied van de gemeente Apeldoorn hiermee voorzien van een inspiratieboek voor iedereen die een bijdrage wil leveren aan een smaakvol landschap, mooie stad en streekeigen dorpen. Een laatste tip! van TOPOS: Ook voor niet Apeldoorners is het zeker een aanrader, het is ook toepasbaar op vele Nederlandse steden en woonwijken.
Dik Apeldoorns Stadskookboek Doesjka Majdandzic en Gerrit van Oosterom Uitgeverij Blauwdruk, Wageningen (2014) ISBN 978-90-75271-84-3 Nederlandstalig Prijs € 27,50 492 p.
Comments